EFSA gibi Dünya Sağlık Örgütü, FAO ve FDA da palmiye yağının riskini kabul etmekle beraber bunun yiyeceklerde kullanılmasının yasaklanması hakkında bir ihtarları bulunmuyor. EFSA’ nın bu raporu üzerine İtalya’ da sivil cemiyet kuruluşlarının da baskısıyla dev süpermarket zinciri Coop ve en büyük unlu mamuller üreticisi Barilla ürünlerinden palmiye yağını çıkardılar. Ferrero şirketi ise lezzetinin değişeceği gerekçesiyle dünyaca meşhur Nutella isminde çikolata-fındık ezmesi ürününde palmiye yağını kullanmaya devam etti fakat İtalya’ daki satışlarının son 12 ayda yüzde 3 düşmesi üzerine palmiye yağını savunan reklâm kampanyaları düzenlemeye başladı.
Nitekim de bundan sonra 4 ay içinde satışlarda yüzde 4’ lük bir artış gerçekleşti. Nutella Ferrero’ nun en önemli ürünü, şirketin senelik 10 milyar Avro’ yu gören satışlarının beşte biri Nutella’ dan geliyor. Unilever ve Nestle gibi besin üreticileri de palmiye yağını biroldukça üründe kullanıyorlar.
Palmiye yağı nasıl elde ediliyor?
Palmiye yağı, ekvator kuşağında yetişen palmiye ağacının zeytin büyüklüğündeki meyvelerinden yüksek sıcaklıklarda elde ediliyor. Yüksek sıcaklıklar palmiye yağının doğal kırmızı rengini ve kokusunu gidermek için kullanılıyor. Bu işlem sırasında “glisidil yağ asidi esterleri” (GE) ortaya çıkıyor. GE sindirildiğinde parçalanıyor ve kanser yaptığı malum “glisidol” oluşuyor.
Amerikan ulusal sağlık Enstitüsü’ nün (NIH) bir raporu da ağız kanalıyla alınan glisidolün farelerde birçok farklı dokuda tümör oluşmasına yol açmış olduğunı gösteriyor. Buna karşılık Nutella’ nın üreticisi olan Ferrero şirketi ise, bu kimyasalların oluşumunu en aza indirebilmek için 200 derecenin derhal altında bir sıcaklık ve fazlaca düşük basınç kullandıklarını bildiriyor. Bu yöntemin daha uzun vakit almış olduğunı ve yüzde 20 daha pahalı bulunduğunu vurguluyor. Şirket, taze sıkılmış üründen elde edildiği ve daha düşük sıcaklıklarda işlendiği nedeni öne sürülerek ürünlerindeki palmiye yağının emniyetli bir kimyasal olduğunu ileri sürüyor.
Niçin palmiye yağı?
Palmiye yağı Nutella’ ya hem ekmeğin üzerine kolayca sürülebilen yumuşak kremsi bir kıvam veriyor hem ürünün lezzetini artıyor ve bununla beraber raf ömrünü uzatıyor. Üstelik de palmiye yağı diğer bitkisel yağlar arasında en ucuz olanı. Palmiye yağının bir tonu 800 $ gibi bir rakam tutarken, bir ton ayçiçek yağı ise 845$ ve bir ton kolza yağı ise 920 $ Ferrero, senede 185 bin ton palmiye yağı kullandığına bakılırsa bunun yerine başka bir yağın kullanılması şirketin senede 8-22 milyon $ extra para harcamasına sebep olacak. Dünyada senede 44 milyar dolarlık satış sayılarına ulaşan palmiye yağının en büyük üreticileri Malezya ve Endonezya. Şirket, palmiye yağının hidrojenize edilmediği için trans yağlardan yoksun olmasını da tüketiciler için bir avantaj olarak görüyor. Ferrero, palmiye yağı olmadan bunun yerine mesela ayçiçek yağı kullanılarak üretilecek olan Nutella’ nın eski lezzetinin olmayacağını söylüyor.
Nutella’ da neler var?
Nutella’ nın muhtevası:
şeker, palmiye yağı, fındık, kakao, süt, lesitin, vanilya (3).
Şeker, Nutella’ nın üretim yerine gore şeker pancarı ve/veya şeker kamışından elde ediliyor.
Şirketin satın aldığı şekerin yüzde 75’ i şeker pancarı yüzde 25’ i ise rafine şeker kamışı şekeri.
Süt, yağsız süt tozu ve peynir altı suyu tozundan oluşuyor.
Lesitin, GDO’ lu soya fasulyesi veya ayçiçek tohumundan elde ediliyor.
Bileşik vanilya kısaca vanilya bitkisi ile ilgisi olmayan aroma kullanılıyor.
Gelelim neticeye
BİR: Nutella’ nın temel unsurları olan kakao da fındık da çok sağlıklı yiyeceklerdir ama içindeki şeker, palmiye yağı, lesitin ve bileşik vanilya bu ürünü sağlıksız bir gıda hâline dönüştürüyor.
İKİ: Palmiye yağının farelerde kanserojen olduğunun gösterilmesi bunun insanlar için de aynı riski taşıyabileceği ve ondan uzak durulması gerektiği anlamına gelir.
ÜÇ: Bir tek Nutella değil, içinde kimyasal katkı maddeleri ve işlenmiş besin ögeleri, şeker bulunan paketlenmiş abur cuburların hiçbirinin yenmemesi gerekir.
