Poşet kanunu ile paralı poşet dönemi başladı. 1 Ocak itibarı ile yürürlüğe giren plastik poşet yasası hakkında konuşan bir poşet üreticisi, ücretli poşet düzenlemesinin çevreyi korumak için değil daha fazla vergi almak için yürürlüğe girdiğini söyledi.
1 Ocak 2019 itibari ile yürürlüğe giren uygulamaya göre marketler, müşterilerine ücretsiz poşet veremeyecek. Tüm vatandaşlar, marketlerden aldıkları poşet başına 25 kuruş ödemek zorunda kalacaklar. Resmi açıklamalara göre bu uygulama, plastik poşet kullanımını azaltmak için getirilmiş çevreci bir düzenleme. Peki gerçekten de öyle mi?
Ekşi Şeyler’de konuyla ilgili bilgisini ve yorumu açıklayan bir poşet üreticisine göre uygulama, çevreci bir düzenleme olmaktan fazlasını ifade ediyor. Günümüzde üretilen poşetlerin o kadar da çevre düşmanı olmadığını belirten üretici, içine konulan maddeler sayesinde plastik poşetlerin 6 ay ile 1 yıl aralığında toprakta eridiğini belirtiyor.
Ancak bu noktada üreticilerin kullandığı maddeler büyük önem taşıyor. Maliyetleri kısmak için düşük kalitede üretilen poşetler doğada çok daha uzun sürede yok oluyor ve gerçekten de çevre düşmanı olabiliyor. Üreticiye göre devlet, gerçekten çevreci bir düzenleme isteseydi poşet üreticilerine denetim getirebilirdi.
Devletin ekonomik sıkıntılar nedeni ile vergileri sürekli olarak artırdığını söyleyen üretici, plastik sektöründe milyar dolarların döndüğünü, bu nedenle devletin bu düzenleme ile sektöre yeni bir vergi getirdiğini belirtiyor. Tamam da devlet bu düzenlemeden nasıl gelir elde ediyor? Üretici, düzenlemenin ekonomik yanını şu şekilde özetliyor;
1 kilogram ağırlığındaki plastik poşet paketinde ortalama 160 plastik poşet bulunuyor. Bu paketlerin fiyatı ise 13-16 TL arasında değişiyor. Marketlerde poşetlerin tanesinin 25 kuruşa satılması, bir paketten 40 TL gelir elde edilmesi anlamına geliyor. Üstelik poşet başına 15 kuruş vergi alan devlet, paket başına 24 TL gelir elde etmiş oluyor.
Poşet üreticilerinin zaten hammadde alırken ve toptan ürün satarken vergi ödediğini hatırlatan üretici, düzenleme ile birlikte perakende satış için de ciddi bir vergi ödeneceğini söylüyor. Üstelik artık para karşılığı satılan ürünler olduğu için poşetlere de barkod basılması gerekiyor ve bu barkod fiyatları 2 bin TL’den 10 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.
POŞET ÜCRETİ NERELERDE GEÇERLİ?
Poşet kanunu ile manav reyonunlarında kullanılan poşetlerin durumuna da açıklık getirildi. 15 mikronun altındaki incelikteki 'hışır poşet' diye tabir edilen plastik poşetler, şarküteri, ekmek-unlu mamuller ve manav reyonunda kullanılması halinde ücretsiz olacak fakat onun haricinde kullanılırsa paralı olacak. Yani manav reyonundaki poşetler ücretsiz olacak. Bu durum, ince poşetler için geçerli.
Kısacası yeni düzenlemeden halk kadar poşet üreticileri de memnun değil. Ekşi Şeyler’de konuyla ilgili yorumlarını belirten plastik poşet üreticisi, düzenleme ile birlikte marketlerin poşetlere verdikleri parayı artık havaya atılan bir para olarak görmediklerini söylerken, poşet tüketiminin azalmasının sektörü olumsuz etkileyeceğini belirtti.
